Biedt uw adviessoftware de zekerheid van een goed adviesdossier?! - Deel 1

We merken dat aanbieders van adviessoftware graag vermelden dat hun pakket ‘Wft-proof’ of zelfs ‘AFM-proof’ is. U als financieel dienstverlener vindt dit een geruststellende gedachte omdat u denkt dat u hiermee een goed adviesdossier kunt opbouwen.

Niets is minder waar. Adviessoftware is ‘slechts’ een hulpmiddel en zal nooit 100% garantie kunnen bieden dat uw adviesdossiers voldoen aan de Wft. Bent u zich er goed van bewust dat het aanschaffen van adviessoftware niet automatisch leidt tot het voldoen aan de Wft-eisen. Een software-aanbieder kan u nooit deze garantie bieden omdat het voldoen aan wet- en regelgeving (mede) afhankelijk is van hoe u de adviessoftware gebruikt.

Wij zien met regelmaat dat niet alle mogelijkheden van de adviessoftware worden gebruikt.

Onderstaand een aantal tips om uw adviessoftware beter te gebruiken of om te controleren of u de mogelijkheden van uw adviessoftware goed benut. Deze tips gelden niet alleen voor hypotheekadviessoftware maar kunt u ook in een breder perspectief toepassen.

Geef één advies en laat de klant niet zelf kiezen
Vaak zien we dat adviessoftware wordt gebruikt om diverse berekeningen te maken. Daar is deze per slot van rekening ook voor bedoeld. Alleen is het vervolgens de bedoeling dat u uit alle berekeningen één constructie selecteert die naar uw mening passend is voor de klant op basis van de informatie die u verkregen heeft in het klantprofiel. Deze constructie adviseert u dan en onderbouw waarom u vindt dat deze constructie het meest passend is. We zien echter nog te vaak dat verschillende berekeningen worden gemaakt en dat door de adviseur de voor- en nadelen van de verschillende opties worden benoemd en de klant vervolgens zelf de definitieve keuze maakt.
Dit laatste past niet in de visie van de AFM omdat de klant u juist benaderd vanwege uw kennis en vaardigheden. De klant hoort van u advies te krijgen wat het beste past bij zijn persoonlijke en financiële situatie. Dit hoeft niet altijd datgene te zijn wat de klant zelf wil. Door de klant een advies te geven dat past bij zijn situatie stelt u het belang van de klant centraal. Door de klant te geven wat hij wil stelt u de klant centraal en dit kan betekenen dat de klant niet altijd de productoplossing/constructie krijgt die voor hem passend is.

Stel een volledig klantprofiel samen
Alle adviespakketten bieden bij invulling van het klantprofiel in meer of mindere mate voorgeprogrammeerde keuzes aan met behulp van vinkboxen. Veel adviseurs denken dat ze met de beantwoording van de vragen en het gebruiken van de vinkboxen een volledig klantprofiel hebben samengesteld. Echter, met de beantwoording van de vragen is nog geen klantspecifieke informatie vastgelegd. Kortom, het ‘afvinken’ van onderdelen van het klantprofiel leidt tot het onvolledig en niet klantspecifiek genoeg inwinnen van informatie. U moet zich ervan bewust zijn dat u vooral zelf met de klant relevante informatie uit moet diepen en deze moet vastleggen in de open velden die daarvoor in de adviessoftware beschikbaar zijn. De verantwoordelijkheid voor het verdiepen van en het vastleggen in de open velden ligt echt bij u als adviseur.

Breng de financiële positie klantspecifiek in beeld
Onder de financiële positie van de klant wordt in de adviessoftware veelal ingegaan op het inkomen, de bezittingen en schulden, alsmede het in kaart brengen van de huidige hypotheek. Echter, de volledige historie renteaftrek zit vaak ‘verstopt’ of ontbreekt, terwijl dit wel noodzakelijk is voor een goed advies.

Breng daarnaast de volgende onderdelen klantspecifiek in beeld en ga niet zonder meer uit van aannames of de basis aan sociale voorzieningen:

• Pensioeninkomen en regeling nabestaandenpensioen
• Collectieve regelingen op gebied van arbeidsongeschiktheid en overlijden
• Lopende individuele voorzieningen met betrekking tot overlijden, arbeidsongeschiktheid en WW

Adviessoftware dwingt u als adviseur doorgaans niet om deze specifieke informatie te vermelden of bewust met de klant te bespreken en uit te vragen. Derhalve zien we vaak dat bovenstaande aspecten niet of onvolledig worden meegenomen terwijl de AFM van mening is dat deze gegevens klantspecifiek moeten worden verwerkt in de financiële positie van de klant.

In onze dagelijkse praktijk zien we onderstaande punten zeer vaak voorkomen;

• De regeling nabestaandenpensioen is ook voor jonge starters relevant, maar wordt in de meeste gevallen niet meegenomen bij het in kaart brengen van de financiële positie.
• Collectieve regelingen op gebied van arbeidsongeschiktheid en overlijden ontbreken zeer vaak, terwijl ze er wel zijn, omdat we dit kunnen herleiden uit een afdracht hiervoor op de salarisstrook. Met name met betrekking tot de collectieve regelingen merken wij dat deze vaak ook niet concreet wordt uitgevraagd bij de werkgever. Als reden wordt opgegeven dat u als adviseur hier toch geen terugkoppeling op krijgt van de klant of werkgever.

Vaak zijn collectieve regelingen onderdeel van de CAO. Dit betekent dat u ze dan niet specifiek hoeft uit te vragen bij de werkgever, maar inzage in de CAO-regeling kan u al veel duidelijkheid verschaffen. Op de markt zijn boekjes beschikbaar waarin de pensioenregelingen en ook collectieve regelingen vanuit de CAO staan vermeld.

Beoordelen verantwoorde maandlasten is meer dan NHG- of CHF-toets
De meeste hypotheekadviespakketten bieden een toetsing van verantwoorde lasten op basis van de NHG- en/of CHF-toets. Deze wordt door adviseurs hoofdzakelijk gebruikt om te bepalen of de lasten van een hypotheek verantwoord is. Echter, de NHG- en CHF-norm zijn gebaseerd op de gemiddelde klant. Indien de lasten betaalbaar zijn op basis van NHG of CHF betekent dit nog niet altijd dat de lasten ook betaalbaar zijn in een specifieke klantsituatie. Om dit te toetsen kunt u gebruik maken van de budgetberekening die in de meeste adviespakketten beschikbaar is. De AFM vindt het zeer belangrijk dat getoetst wordt of de lasten in een klantspecifieke situatie betaalbaar zijn en daarvoor volstaat een eenvoudige NHG- of CHF-toets doorgaans niet.

Heeft u naar aanleiding van bovenstaande nog vragen over de invulling van Wft Compliance binnen uw onderneming, neem dan contact op met ons kantoor op telefoonnummer 0492-344988 of via het contactformulier.