Het nut en de noodzaak van de eed of belofte financiële sector

Per 1 januari 2013 zijn het Wijzigingsbesluit financiëlemarkten 2013 en de Regeling eed of belofte financiële sector in werking getreden. Op grond van deze wijzigingen moeten beleidsbepalers en leden van het toezichthoudend orgaan de eed of belofte afleggen. Aanvankelijk was het de bedoeling dat de eed of belofte vanaf 1 januari jl. verplicht werd gesteld voor bijna alle personen die werkzaam zijn bij een financiële onderneming. Op 27 november 2012 heeft minister Dijsselbloem deze verplichting echter ingeperkt tot de beleidsbepalers en commissarissen.

Beleidsbepalers en leden van het toezichthoudend orgaan welke op 1 januari 2013 reeds deze functie vervullen moeten binnen de overgangstermijn tot 31 december 2013 de eed of belofte afleggen. Alle nieuwe functionarissen na 1 januari 2013 moet binnen moeten binnen een termijn van 3 maanden na in functietreding de eed of belofte afleggen. Indien u dit verzuimt bent u in overtreding in de zin van de Wft.

Bewustwording
Je kunt de eed of belofte zien als een verplichting of je kunt de eed of belofte zien als een institutionele waarde van het kantoor en waar het kantoor voor staat. Dat eerste is belangrijk, omdat er ook formele sancties kunnen volgen op het moment dat je de eed of belofte schendt en het tweede omdat als je dat met elkaar voelt, je het kantoor een stap verder brengt. Dat je elke keer als je handelt herinnerd wordt aan het feit, dat je een morele antenne hebt, dat je buikpijn krijgt als je voelt dat het niet helemaal lekker zit.

Ik vind het een belangrijke verantwoordelijkheid voor de directie van het kantoor om die waarde van de eed of belofte uit te dragen. Het is namelijk heel belangrijk hoe het binnen het kantoor wordt gebracht. Als de eed of belofte wordt ervaren als een soort procedureel kruisje dan zal het niet zoveel uithalen.

Dan Aierly heeft een interessant onderzoek gedaan in deze: Hij heeft onderzocht hoe oneerlijk mensen uit zichzelf zijn. Uit het onderzoek bleek, dat iedereen wel een klein beetje oneerlijk is. Maar uit testen bleek dat als men eerst de Tien Geboden las en vervolgens die test deed, ze die test eerlijker deden dan zonder die Tien Geboden. Daar is dus uit af te leiden dat als je mensen regelmatig in herinnering brengt wat voor morele waarden er zouden moeten zijn, ze de neiging hebben eerlijker te zijn.

Kortom maak integriteit een onderdeel van uw bedrijfsvoering en bespreek dit regelmatig met uw medewerkers. Hoe? Geef praktijkvoorbeelden en laat medewerkers daarop reageren en bespreek deze reactie.

Voorkomt de eed of belofte ongewenst gedrag?
Nee, natuurlijk niet. De eed of belofte wordt in diverse branches gehanteerd en daar zien we dat deze al sinds jaar en dag wordt geschonden, maar het belang van een eed of belofte gaat veel verder dan individueel gedrag. Het zou makkelijk zijn maar zo werkt het helaas niet. Feit is wel dat op het moment dat de eed of belofte wordt geschonden formele sancties kunnen plaatsvinden tegen de betreffende personen.

Wat zijn de sancties van het niet afleggen of overtreden van de eed of belofte
Het niet afleggen of overtreden van de eed of belofte, kan consequenties hebben voor de geschiktheid van de betreffende persoon. De financiële onderneming moet in eerste instantie zelf een afweging maken of dit het geval is. Maar ook de AFM en/of DNB kunnen ook overgaan tot (her)toetsing. De minister onderzoekt op dit moment of andere sancties als bijvoorbeeld stelsel van tuchtrecht wenselijk zijn.

Het vervolg; De eed of belofte financiële sector 1.0
Inmiddels heeft het Ministerie van Financiën op14 augustus 2013 een conceptwetsvoorstel WijzigingswetFinanciële Markten 2015 gepubliceerd. In dit wetsvoorstel wordt onder meer de uitbreiding van de eed of belofte voor de financiële sector geregeld.

De minister heeft deze uitbreiding voorgesteld omdat zijns inziens ook 'medewerkers op de werkvloer' zich ten volle bewust moeten zijn van de gedragsregels die hen persoonlijk aangaan. Wel heeft de minister erkend dat het met het oog op de effectiviteit van belang is dat de groep die de eed of belofte aflegt niet te groot is maar wel die personen omvat die het ethisch gehalte van de sector bepalen dan wel de ethische personificatie van de onderneming vormen.Daarom is, gekozen om de eed of belofte uit te breiden naarmedewerkers, die het risicoprofiel van de onderneming beïnvloeden en medewerkers met klantcontact.

Hoewel de reikwijdte van de verplichting pas per 1 januari2015 wordt uitgebreid, is het wellicht toch verstandig om hier nu al bij stil te staan. Het afleggen van de eed of belofte op zich vergt weinig tijd. Maar om de eed of belofte tot een geslaagdeen nuttige missie te laten worden, is het noodzakelijk dat er een interne dialoog wordt gevoerd over de inhoud en de gevolgen van de eed of belofte. Wat wordt er precies mee bedoeld? Wat beloof of zweer ik nu eigenlijk? De directie van het kantoor heeft in het al dan niet slagen van de eed of belofte een belangrijke rol te vervullen.

Bron: de Compliance Officer